Karpacki szlak sztuki ludowej

Małopolska to region, który dzięki swojej specyfice jest bardzo atrakcyjny dla turystów. Ukształtowanie terenu jest na tyle zróżnicowane, aby stanowić ciekawe miejsce pobytu dla osób o różnych zainteresowaniach. W Małopolsce są dogodne warunki do uprawiania turystyki wysokogórskiej, turystyki pieszej, narciarstwa, kolarstwa, sportów wodnych oraz wielu innych rodzajów aktywnego spędzania wolnego czasu. Ten region cały czas intensywnie się rozwija pod kątem zapewnienia turystom jak najlepszej i najciekawszej oferty. Wciąż powstają nowe miejsca, które warto odwiedzić, dostosowujące swoją ofertę do wymagań turystów.

Sztuka czy rzemiosło?

Jednym z najciekawszych sposobów na zachęcenie gości do odwiedzenia rejonu Karpat jest promowanie lokalnej kultury i sztuki. Na tym terenie od wieków żyły i współistniały różne grupy etniczne, wyróżniające się pomiędzy sobą odmiennym strojem, gwarą, budownictwem i obyczajami. W zgodzie żyli tu obok siebie m.in. Łemkowie, Pogórzanie, Lachy Sądeckie, Górale. Odrębne zwyczaje i tradycje sprzyjały umacnianiu więzi wewnątrz danej grupy etnicznej, rozwijały poczucie własnej tożsamości i dumę z bycia członkiem konkretnej społeczności.

Dawniej ludzie byli samowystarczalni. Mieszkańcy wsi potrafili sami wykonywać niektóre przedmioty codziennego użytku, mało tego - uważano to za powód do dumy. Każda szanująca się dziewczyna potrafiła szyć, haftować, robić charakterystyczne dla danej miejscowości ozdoby z bibuły, słomy czy papieru. Mężczyźni, oprócz pracy na roli, musieli sami sobie radzić z drobnymi naprawami w gospodarstwie.

Oczywiście, nie wszyscy mieli jednakowe zdolności - niektórym te prace wychodziły lepiej niż innym. W każdej wsi mieszkali rzemieślnicy, którzy byli specjalistami w konkretnej dziedzinie – kowal, snycerz, rzeźbiarz. Im lepsze, piękniejsze rzeczy potrafili zrobić, tym większą sławą i uznaniem się cieszyli, a klienci przychodzili do nich z zamówieniami nawet z odległych miejscowości.

To, co dziś uznajemy za dzieła sztuki, kiedyś było po prostu zwykłymi przedmiotami codziennego użytku. Ozdabiano je malując, rzeźbiąc, haftując, żeby zaspokoić obecną w każdym z nas tęsknotę za pięknem, potrzebę otaczania się pięknymi rzeczami. Osoby, które miały szczególny dar do tworzenia wyjątkowych rzeczy, były powszechnie szanowane i podziwiane, ale nie traktowano ich jako artystów. Dopiero badacze folkloru zmienili ich postrzeganie – z rzemieślników stali się twórcami, artystami.

Zobacz i spróbuj

„Karpacki szlak sztuki ludowej” prezentuje wyjątkowe miejsca, ludzi i kulturę małopolskiego pogranicza. Spośród licznego grona twórców ludowych wybrano tych, którzy są najbardziej zasłużeni dla lokalnej kultury, posługują się metodami i narzędziami używanymi na tym terenie od wieków. Każde miejsce na mapie szlaku jest wyjątkowe, niepowtarzalne i warte odwiedzenia. Świat sztuki ludowej z rejonu Karpat czeka na odkrywców, ofiarowując im wiele atrakcji.

Poznawanie metod pracy twórców ludowych to jedna z najbardziej intrygujących propozycji. Odwiedzając wybrane miejscowości na szlaku można podpatrzeć sekrety mistrzów rękodzieła artystycznego i samemu spróbować swoich sił w tej dziedzinie. Kontakt z żyjącymi artystami to niesamowita lekcja sztuki, która na długo zapada w pamięć. Bobowa zaprasza do poznania tajników warsztatu koronczarek, które tworzą słynne koronki klockowe. W Paszynie można nauczyć się jak się rzeźbi w drewnie i odkryć, na czym polega „paszyński fenomen”.

Zwiedzanie mini-muzeum Eweliny Pęksowej w Zakopanem jest świetną okazją do zrozumienia i nauki niełatwej techniki malowania na szkle. Odwiedzając natomiast malownicze Podegrodzie, można nie tylko poznać folklor Lachów Sądeckich, ale także dowiedzieć się jak powstają bajecznie kolorowe stroje regionalne i spróbować haftowania ściegami podegrodzkimi.

Muzeum to też przygoda

Niektórzy z prezentowanych na tym szlaku artystów już nie żyją. Ich obrazy, rzeźby i inne prace można podziwiać w muzeach. Ale to nie oznacza nudy, wręcz przeciwnie! Kustosze w muzeach gromadzących zabytki sztuki ludowej to często prawdziwi pasjonaci, będący kopalnią wiedzy o twórcach i ich dziełach. Znając ich za życia, mieli możliwość obserwowania artystów przy pracy, wiedzą więc, jakie są tajniki ich warsztatów, ulubione narzędzia, najchętniej stosowane kolory.

W wielu muzeach można nie tylko oglądać zgromadzone eksponaty, ale też wziąć udział w interesujących wydarzeniach. Odbywają się tam wernisaże, wystawy poświęcone twórczości artystów ludowych, lekcje muzealne, warsztaty artystyczne. To wszystko daje wymarzoną okazję do pogłębienia swojej wiedzy, zdobycia nowych umiejętności i niezapomnianych wspomnień oraz do poznania ciekawych ludzi.

Przy okazji tego typu wydarzeń można też często spotkać artystów, którzy nie zyskali jeszcze szerszego rozgłosu. Muzea, udostępniając im swoje sale wystawowe, pomagają im zaistnieć w świecie artystycznym, zdobyć uznanie krytyków i publiczności.

Karpaty czekają

Zapraszamy do wędrówki szlakiem karpackich artystów ludowych, do odkrywania ich pasjonującej sztuki. W ich pracach zaklęte jest piękno okolicznej przyrody, pasja, talent i miłość do tej ziemi. Przyjedźcie i przekonajcie się na własne oczy o wyjątkowości i bogactwie tutejszego folkloru, o obfitości form, stylów i technik artystycznych. Karpaty czekają na odkrywców!