W ramach Filmowego Szlaku Karpackiego zaprezentowane zostały dzieła filmowe, związane z kulturowym i artystycznym dziedzictwem regionu, poprzez umiejscowienie akcji na terenie małopolsko – proszowskiego pogranicza. Zostały zakwalifikowane do jednej z dwóch podstawowych kategorii – film fabularny lub dokumentalny. Dla wielu wielbicieli kina odnajdywanie rzeczywistego miejsca akcji ulubionych filmów stanowi atrakcję i jest źródłem satysfakcji. Ogólnopolskim przykładem na wykorzystanie turystyki filmowej jest portal polskanafilmowo.pl.
W opracowaniu znalazły się zarówno filmy polskie jak i słowackie. Często stanowią dowód na to, jak wiele łączy oba kraje. Tak jest na przykład w przypadku legend o Janosiku, które są wspólne zarówno dla polskiego jak i słowackiego dziedzictwa. Swoje miejsce na szlaku znalazły zarówno popularne filmy, jak Tysiącletnia pszczoła Juraja Jakubisko, oraz te mało znane, ale warte obejrzenia, czego doskonałym przykładem jest piękny dokument Nataszy Ziółkowskiej – Kurczuk pod tytułem W Nowicy na końcu świata.
Drugim elementem Filmowego Szlaku Karpackiego są sylwetki ludzi kina, którzy związanych z małopolsko – preszowskim pograniczem. To twórcy (reżyserzy, aktorzy, scenarzyści), którzy tu się urodzili, czasem tworzyli. Każdy z artystów został przypisany do miejscowości, z której pochodzi.
Leopold Lahola – Preszów / Słowacja
Prawdziwe nazwisko Leopolda Lahola to Leopold Arje Friedmann. Pisarz, scenarzysta i reżyser urodził się w Preszowie, 30 stycznia 1918 roku. Wtedy były to jeszcze Austro – Węgry. Dzieciństwo spędził na Orawie, studiował na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie.
Jego edukację przerwał wybuch wojny. Z powodu żydowskiego pochodzenia Leopold Lahola musiał się ukrywać. Był internowany, ale udało mu się uciec z obozu.
W 1949 roku wyemigrował do Izraela, gdzie stał się jednym z pionierów tamtejszego kina. Później przeniósł się do RFN, gdzie kontynuował karierę – pisał sztuki, scenariusze i reżyserował. W czasie odwilży czechosłowackiej zdecydował się na powrót do kraju i w 1966 roku przyjechał do Bratysławy. Zmarł 12 czerwca 1968 roku.
Wybrana filmografia:
Vanda Konecná – Preszów / Słowacja
Wybrana filmografia (jako aktorka):
1973 Przedmałżeńskie podboje
1977 Cienie gorącego lata
1980 Nebezpecné známosti
1980 Tryptyk o miłości
1982 O soli cenniejszej niż złoto
1989 Giovanni oder die Fährte der Frauen
1992 Lepiej być zdrowym i bogatym niż biednym i chorym
1996 Schmetterlingsgefühle
1996 Landgang für Ringo
1996 Tresko - Im Visier der Drogenmafia
1998 Akcja nad Berlinem (serial)
1999 Dobry mężczyzna to martwy mężczyzna
2000 Król sokołów
2005 Małe greckie wesele
2006 Ostatni pociąg
2007 Sehnsucht nach Rimini
2008 Máj
2010 Dokonalý svět (serial)
2011 Hotel Lux
Pavol Mikulík – Preszów / Słowacja
Pavol Mikulík urodził się 2 marca 1944 roku w Preszowie. Skończył studia w Wyższej Szkole Sztuk Scenicznych w Bratysławie. W 1993 roku aktor miał wylew i przez jakiś czas pozostawał przykuty do wózka inwalidzkiego. Udało mu się jednak odzyskać sprawność i po siedmiu latach powrócił do aktorstwa. Ten jeden z najbardziej znanych słowackich aktorów zmarł w Bratysławie 27 listopada 2007 roku.
Aktor występował w Słowackim Teatrze Narodowym. Był także prorektorem Wyższej Szkoły Sztuk Scenicznych w Bratysławie.
Znany jest przede wszystkim ze swoich licznych ról kinowych i telewizyjnych. Swoje najbardziej znane kracje stworzył w filmach Tysiącletnia pszczoła i Pani Zima Juraja Jakubisko oraz Śpiąca królewna Stanislava Párnickiego.
1964 Každý týždeň sedem dní
1965 Mŕtvi nespievajú
1969 Od štvrtka do zmŕtvychvstania
1971 Ametystový kvet
1974 Netrpezlivosť srdca
1975 Horúčka
1976 Do posledného dychu
1977 Popleta
1977 Bludička
1979 A pobežím až na kraj sveta
1983 Podróże Jana Amosa Komeńskiego
1983 Tysiącletnia pszczoła
1984 Martyre de Saint Sébastien, Le
1984 Lampáš malého plavčíka
1985 Pani Zima
1985 O sławie trochę inaczej
1986 Alžbetin dvor (serial)
1986 Zakázané uvoľnenie
1987 Juzná posta
1987 Uśmiech diabła
1987 Koník z ebenu
1990 Śpiąca królewna
1991 Štúrovci (serial)
1992 Romulus Veľký
2002 Na konci hry
Ján Gallovič – Poprad / Słowacja
Ján Gallovič urodził się 22 listopada 1960 roku w Popradzie. Tam spędził dzieciństwo i młodość. Skończył studia na Wydziale Teatralnym Wyższej Szkoły Sztuk Scenicznych w Bratysławie, gdzie później wykładał.
Występował w teatrach, współpracował z radiem oraz przy dubbingowaniu. Od lat osiemdziesiątych Ján Gallovič występuje w kinie i telewizji.
Wybrana filmografia (jako aktor):
1981 Katedra
1982 Predčasné leto
1982 Najkrajší kvet
1987 Hľadanie šťastnej chvíle
1988 Posledný drak
1988 Dunajské rozprávky
1988 Čertovo vrece
1989 Tanec nad plačom
1989 Núraddín Ali a Anísaldžalísa
1989 Jablonka
1990 Čarovné kresadlo
1992 Zrkadlo
1992 Romulus Veľký
1993 Zurvalec
1993 Mátohy rárohaté
1994 Zlatohláska
1994 Buvirozprávky
1995 O kráľovi Fiškusovi
1996 Ženský vtip
1999 Rozum nadovšetko
2001 Zlatý chleb
2007 Ordinácia v ružovej záhrade (serial)
2008 Kutyil s.r.o. (serial)
2009 Ako som prežil (serial)
2010 Smrt ministra
Zuzana Onufráková – Preszów / Słowacja
Zuzana Onufráková jest słowacką aktorką, urodzoną 10 grudnia 1981 roku w Preszowie. Studiowała w Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze na Wydziale Teatralnym. Jeszcze w czasie studiów zaczęła występować na deskach teatru. Od września 2010 roku jest aktorką Švandovo divadlo na Smíchově.
Na srebrnym ekranie aktorka pojawiła się w 2004 roku w znanym serialu Redakce. W tym samym roku wystąpiła w filmie Męska jazda, komedii wyreżyserowanej przez Martina Kotíka. Cztery lata później wystąpiła w kolejnej komedii Taková normální rodinka, którą zrealzował Patrik Hartl. W 2009 roku pojawiła się w filmie autorstwa Jitki Rudolfovej pod tytułem Zúfalci.
W 2011 roku aktorka wystąpiła w bardzo dobrze przyjętej czeskiej komedii Muži v naději. Tego samego roku zagrała w filmie Ukochany, u boku takich sław jak Chiara Mastroianni, Catherine Deneuve, Ludivine Sagnier i Miloš Forman.
Wybrana filmografia (jako aktor):
2004 Redakce (serial)
2004 Męska jazda
2008 Taková normální rodinka
2008 Kriminálka Anděl (serial)
2008 František je děvkař
2008 Expozitura (serial)
2009 Zúfalci
2009 První krok (serial)
2010 Zázraky života (serial)
2011 Muži v naději
2011 Ukochany
BIBLIOGRAFIA:
Encyklopedia kina, red. Tadeusz Lubelski, Kraków 2003.
Głowa Jadwiga Dokument filmowy epoki Havla, Kraków 2005.
Glowa Jadwiga Dušan Hanká Ten smutny Słowak [w:] Autorzy kina europejskiego, red. Grażyna Stachówna, Joanna Wojnicka, Kraków 2003.
Haltof Marek Kino polskie, Gdańsk 2002.
Historia kina tom I. Kino nieme, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska, Kraków 2012.
Janicka Bożena Janosik. Prawdziwa historia [w:] Kino 2009, nr 09, str. 66 – 67.
Janicka Bożena Widzący [w:] Kino 2004, nr 10, str. 41.
Maciejewski Łukasz Wolny artysta [w:] Kino 2004, nr 06, str. 26 – 29.
Rudziński Kamil Stróż diamentu [w:] Kino 2004, nr 10, str. 42.
Sławińska Joanna Dziś Janosik ścigałby się w Formule 1 [w:] Kino 2009, nr 09, str. 17 – 18.
Sławińska Joanna Mówi Agnieszka Holland [w:] Kino 2002, nr 12, str. 32.
Tybinka Katarzyna Wolność artysty [w:] Kino 2004, nr 07/08, str. 81.
Sławińska Joanna Mówi Agnieszka Holland [w:] Kino 2002, nr 12, str. 32.
Zarębski Konrad J. Karol – człowiek, który został papieżem [w:] Kino 2005, nr 07/08, str. 58 – 59.
www.highspot.pl