Szlak mniejszości etnicznych – Łemkowie
Do 1947 r. licznie zamieszkiwali północne zbocza Karpat pomiędzy rzekami Osławą a Popradem. Nazywali siebie Rusnakami, tak samo jak i ich pobratymcy z drugiej strony gór. Określenie Łemko, przyjęte przez badaczy kultury na przełomie XIX i XX w., początkowo było lokalnym przezwiskiem nadanym Rusnakom przez Bojków, których śmieszyło słowo łem często używane przez sąsiadów, a zapożyczone ze słowackiego. Z czasem nazwa przyjęła się wśród samych Rusinów żyjących po północnej stronie Karpat.
czytaj więcej
Nie ma zgodności co do pochodzenia Łemków, ich tożsamości narodowej, języka. Czy przyszli w Karpaty w XV i XVI w. na fali osadnictwa wołosko-ruskiego, czy byli tu już od wczesnego średniowiecza, jeszcze przed Polakami? Czy są częścią narodu ukraińskiego, a język łemkowski jest gwarą ukraińską, czy stanowią grupę odrębną etnicznie, kulturowo i językowo? Te kwestie najwięcej emocji rodzą wśród samych Łemków.
Przez stulecia żyli w Karpatach, tworząc grupę o odmiennych od polskiego języku, kulturze, poczuciu narodowym. Do czasu utworzenia granicy polsko-czechosłowackiej utrzymywali gospodarcze, kulturowe, rodzinne i towarzyskie relacje z Rusinami z południowej części Karpat. Po deportacjach w 1945 r. i Akcji Wisła w roku 1947 zniknęli z Beskidów. Pozostały po nich pochowane w dolinach malownicze wioski. Ich gospodarstwa i cerkwie zajmowali Polacy. Po 1958 r. część Łemków wróciła w rodzinne strony. Dzisiaj działają tam łemkowskie organizacje, zespoły folklorystyczne i folkowe, izby pamięci, prywatne muzea, wydaje się prasę w języku łemkowskim, tworzą łemkowscy artyści, mniejszość łemkowska jest coraz bardziej aktywna społecznie i politycznie.
Trasa: Dolina Białej Wody (Szlachtowa, Jaworki, Czarna Woda) – Góra Zvir – Góra Jawor (Wysowa, Hańczowa) – Łosie i Bielanka – Nowica – Kuńkowa – Kwiatoń – Zdynia – Bartne (Przegonina)
min wysokość:
max wysokość:
