Kolegium ewangelickie w Preszowie

Budynek kolegium ewangelickiego znajduje się niedaleko Kościoła św. Trójcy w Preszowie. Umieszczono na nim tablice pamiątkowe, które są wspomnieniem nie tylko znaczących osobistości, ale również szkolnictwa protestanckiego w naszej historii kultury.

Historia

Idea założenia preszowskiego kolegium ewangelickiego zrodziła się18 listopada 1665 roku. Już dwa lata wcześniej placówka funkcjonowała jako wyższa szkoła ewangelicka i przeciwwaga dla jezuickiego uniwersytetu w Trnawie. W XIX wieku kolegium stanowiło jedną z najbardziej znaczących szkół wyższych na Węgrzech. Odwiedzały go również przyszłe osobistości, np. M. M. Hodža, J. Záborský, L. Kossuth, poeta F. Kerényi i inni. Przez pewien czas działał w nim również J.A. Komensky. W skład kolegium wchodziły związki literackie – ważne ośrodki słowackiego i węgierskiego ruchu narodowego w mieście. W latach 1948–1949 budynek służył celom wojskowym i od 1950 roku stanowił majątek państwa. Kościół ewangelicki odzyskał go w 1992 roku.

Zabytek architektury

Oryginalny renesansowy budynek był kilkakrotnie odrestaurowywany. W 1724 roku uzyskał styl barokowy. Cały kompleks jednocześnie ogrodzono murem, który tu stał do 1823 roku. W latach 1867–1887 budynek został zrekonstruowany w stylu neorenesansowym pod kierownictwem architekta K. Benkóa. W 1908 roku w północno-zachodnim narożniku wybudowano pomnik ku czci ofiar krwawego sądu Caraffa z 1687 r., któremu pokłonił się również papież Jan Paweł II. Od 1930 roku do 1945 roku budynek stanowił siedzibę biskupstwa dystryktu wschodniego, które do kolegium powróciło ponownie w 1995 roku.