Kudłoński baca

Jedna z największych atrakcji geoturystycznych Gorców znajduje się na zboczach Kudłonia, przy czarnym szlaku prowadzącym do Lubomierza. Jest to duży ostaniec denudacyjny. Do odsłonięcia skał doszło na skutek ruchów masowych jakie miały miejsce na stokach Kudłonia. Do uformowania się kształtu Kudłońskiego Bacy przyczyniła się również erozja chemiczna jak i mechaniczna. Wysokość skały wynosi około 16 m, a obwód 8 m. Szczeliny skalne porasta rzadki gatunek roślinny - dzwonek wąskolistny.

Na temat Kudłońskiego Bacy wymyślono kilka legend. Najbardziej znana mówi, że jest to baca zamieniony przez boga w kamień. Miała to być kara za okrucieństwo w stosunku do juhasów i honielników (pomocnicy bacy). Ponadto pasterz podobno był nieuczciwy i okradał innych gospodarzy nie oddając im należytej części sera. Za te wszystkie przewinienia spotkała go kara. Teraz kamień jest przestrogą dla innych.

Kudłoński Baca jest oryginalnego kształtu basztą skalną utworzoną w piaskowcach i zlepieńcach magurskich z ogniwa piaskowca z Piwnicznej. Występuje tutaj głównie piaskowiec gruboziarnisty, miejscami zlepieniec, w którym średnica otoczaków dochodzi do 1,5 cm. Skałę cementuje spoiwo krzemionkowe, co można sprawdzić za pomocą kwasu solnego. Występowanie takiego spoiwa sprawia, że skała jest bardzo odporna na erozję, przy czym nie znaczy to, że proces niszczenia nie następuje wcale. W dolnych partiach skały można zaobserwować efekty erozji wietrznej - korazji, czyli szlifowania skały przez drobny materiał skalny niesiony przez wiatr. Proces ten zachodzi najsilniej tuż nad powierzchnią ziemi, gdzie niesiony materiał ma największą frakcję.