pokaż na mapie pomniejsz mapę pełny ekran > <
rozszerz mapę >

Terasy rzeczne w dolinie Ochotnicy i Kamienicy (Gorce)

W dolinach rzek powszechnie obserwuje się tak zwane terasy rzeczne. Są to schodkowo ułożone poziome powierzchnie leżące po obu stronach koryta rzeki. W rzekach Karpat Zewnętrznych położenie kolejnych poziomów teras związane jest przeważnie z młodymi ruchami tektonicznymi. czytaj więcej

Warto zdać sobie sprawę, że każda rzeka eroduje, czyli pogłębia swoje koryto, do pewnego poziomu zwanego bazą erozyjną. Dla rzek mających ujście w morzu lub oceanie, bazą erozyjną jest oczywiście poziom morza. Z kolei, na przykład rzeki będące dopływami, erodują do poziomu rzeki głównej. Tempo erozji wgłębnej uzależnione jest przede wszystkim od wysokości koryta ponad bazę erozyjną, jak również od nachylenia koryta czy ilości wody. Na podstawie tych informacji, oraz obserwacji poziomów teras rzecznych w korycie, możemy ocenić wielkość wypiętrzenia oraz tempo erozji. Z kolei porównanie tych wartości dla różnych koryt rzecznych daje nam informację o różnicy w tempie wypiętrzania.

Idąc w Gorcach  doliną rzeki Ochotnicy z łatwością można dostrzec płaskie powierzchnie będące właśnie terasami rzecznymi. Najstarsze, a więc leżące obecnie najwyżej, znajdują się nawet ponad 60 m powyżej obecnego poziomu rzeki. Badania naukowe prowadzone w tej dolinie pozwoliły określić tempo erozji wgłębnej (wcinania się) rzeki. Obecnie dla rzek Ochotnica i Kamienica tempo wcinania się wynosi około 1.22 mm/rok. Nie zawsze jednak obie rzeki erodowały w tym samym tempie. Badania geologiczne wskazują na istnienie tutaj strefy nasunięcia dwóch podrzędnych jednostek płaszczowiny magurskiej (krynickiej i bystrzyckiej) oraz licznych uskoków związanych z tymi jednostkami. Prawdopodobnie zmiany tempa erozji są właśnie związane z przemieszczeniami wzdłuż uskokowych (Olszak 2009). Warto zaznaczyć, że terasy można zaobserwować również w dopływach rzeki Ochotnicy (np. potoku Jamne i Jaszcze).

Komentarze
Musisz być zalogowany. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się!