ZAMEK W NOWYM WIŚNICZU
Wczesnobarokowy – ale z elementami renesansowymi – korpus zamku z wewnętrznym dziedzińcem zbudowano na planie czworoboku. Zwieńczony jest czterema półokrągłymi basztami znajdującymi się w narożach. Od strony północno-wschodniej w 1621 r. postawiono kaplicę, od południowo-wschodniej strony natomiast znajduje się tzw. Kmitówka, która pierwotnie w XVI w. była budynkiem wolnostojącym. Galerię widokową można znaleźć na II piętrze zamku, tuż przy Sali rycerskiej.
Stylistyka wnętrza to barokowe zdobienia: portale, obramowania okienne, dekoracje stiukowe, polichromie. Ogółem zachowało się 50 portali i ozdobnych obramowań okien. W środku zamek posiada dziedziniec z dwupiętrową galerią arkadową. W wielu komnatach zachowały się malowidła i stiuki. Pałac otoczony jest fortyfikacjami bastionowymi o 5-bocznym narysie, z początków XVII w., mieszczącymi w kurtynie wschodniej wczesnobarokową bramę wjazdową. Nad tą okazałą bramą wejściową umieszczono murowaną tablicę z napisem świadczącym o tym, że Stanisław Lubomirski był budowniczym zamku, fortecznych murów, bastionów. Pod kaplicą, w krypcie, znajduje się 5 miedzianych sarkofagów Lubomirskich – przeniesionych z klasztoru bernardynów (dziś więzienie).
Historia:
Wczesnobarokowy gmach zamku został zbudowany w XIV w. przez rodzinę Kmitów, do której należały liczne tereny południowej Małopolski. W wieku XVI Piotr Kmita – marszałek wielki koronny na dworze króla Zygmunta Starego – przebudował zamek, nadając mu cechy obowiązującego wówczas stylu renesansowego . Kolejnymi właścicielami byli Lubomirscy. Za czasów Stanisława Lubomirskiego, w latach 1615-1621 nastąpiła kolejna przebudowa, tym razem plany wykonał włoski architekt Maciej Trapola. Około 1700 r. miała miejsce dalsza rozbudowa.
Zamek opuszczony po pożarze w roku 1831 na kompleksową restaurację musiał poczekać do 1949 r. Dziś zamek może zachwycać bogactwem zdobień i ornamentyki. W jego wnętrzu wystawione są fotografie obrazujące wygląd zamku sprzed lat. Do zwiedzania udostępniona jest ogromna sala balowa, sala plafonowa z pozłacanym sufitem, sala akustyczna wykorzystywana kiedyś jako miejsce spowiedzi, kaplica zamkowa oraz krypta.
Położenie
Na cyplu rozległego wzniesienia o zboczach stromo opadających w dolinę potoku Leksandrówka. Po przeciwnej stronie wzniesienia miasto Nowy Wiśnicz.
Dojazd:
Z Bochni drogą 965 do Nowego Wiśnicza
Literatura:
- Małopolska – Mariusz Gotfryd; BOSZ – Olszanica 2007
