pokaż na mapie pomniejsz mapę pełny ekran > <
rozszerz mapę >

TAŃCE POGÓRZAN SĄDECKICH - Gorlice

Pogórzanie od Sącza są grupą etnograficzną o cechach przejściowych pomiędzy Góralami a Krakowiakami. Zamieszkali pas Pogórza Karpackiego od Dołów Sanockich po Dunajec na wschód od Jeziora Rożnowskiego po rzekę Białą. Południowa granica zasięgu jest wyraźnie wyodrębniona – graniczą z Łemkami i Lachami Sądeckimi, granica północna jest rozmyta i obecnie nie możliwa do precyzyjnego ustalenia.
Podstawowym krokiem w tańcach jest polka wykonywana płasko, na całych stopach. Tancerze tańczą ze swobodą, dumnie, lekko, ale z pewną powściągliwością i dystansem. Większość tańców to tańce pojedynczej pary, tylko kilka tańczy się wspólnie. czytaj więcej

1. Strząska

 

Metrum tańca: 3/4; 2/4

Tempo: w I części umiarkowane, w II szybkie

 

Strząska jest tańcem składającym się z dwóch części. Tańczyli ją na weselach, przy oczepinach, głównie ludzie starsi. Tancerze ustawiają się parami na linii koła, bądź w dowolnym miejscu na sali. Pierwszą część tańca wykonuje się w miejscu. Pary wykonują obroty drobnymi krokami w rytmie ćwierćnut, na całych stopach w prawo. Przy każdym postawieniu stopy, tańcerze zginają i prostują nogi w kolanach oraz wznoszą i opuszczają łokcie. Dzięki temu ręce są wprawione w lekki, rytmiczny ruch. Natomiast druga część tańczona jest bardzo żywo i dynamicznie, z podrygiwaniem w rytmie ósemek. Tancerze wykonują polkę w prawo i w lewo.

Strząska nie posiada przyśpiewki. Trwa, dopóki tancerze mają ochotę tańczyć[1].

 

 

2. Drąg

 

Metrum tańca: 3/4

Tempo: umiarkowane

 

Drąg jest tańcem, który pochodzi ze wsi Łużna, koło Gorlic. Jest to jeden ze starszych tańców i na tym terenie tańczono go po pierwszej wojnie światowej. Składa się z dwóch części. Nazwa tańca pochodzi od słów przyśpiewki.

Drąg tańczony jest na całych stopach z lekkim uginaniem nóg w kolanach. Elementem charakterystycznym tego tańca jest stopniowanie siły akcentów w pierwszym fragmencie tańca oraz przenoszenie złączonych dłońmi rąk z biodra tancerza na biodro tancerki. Drugi fragment natomiast stanowią obroty w miejscu, które wykonywane są krokiem dreptanym.

Drąg jest tańcem krótkim i znana jest tylko jedna melodia, do której jest tańczony[2].

 

Przyśpiewka:

 

 Skąd idziesz? – Z łąk.

Co niesiesz? – Drąg.

A jaki? – Grabowy,

Na panny, na wdowy.

Drąg ci to drąg. (x2)

 

 

3. Sabasówka

 

Metrum tańca: 2/4

Tempo: umiarkowane

 

Sabasówka jest tańcem składającym się z trzech części. Tańczono ją na dworze oraz na zabawach i weselach. Znana jest tylko jedna melodia, składająca się z 32 taktów. Taniec nie posiada przyśpiewki. Melodia jest dwukrotnie grana. Sabasówka składa się z dwóch fragmentów, a każdy z nich ma trzy części.

Pierwszy fragment Sabasówki składa się kroku polki lekko trzęsionej, tańczonej w ujęciu zamkniętym w przód zygzakiem. Drugi motyw to wirowanie par w obrotach w prawo po linii koła, również krokiem polki lekko trzęsionej. Trzeci motyw natomiast powtarza się dwa razy i składa się z dwóch kroków tanecznych: krok polki w prawo oraz pół obrotu w prawo zmieniając miejsce.

Drugi fragment składa się z wysuwania i przenoszenia nóg w miejscu oraz półobrotów; wirowania obrotami w prawo oraz ukłonów tancerza i obrotów tancerki po czym następuje zamiana miejsc półobrotem w prawo.

Obroty w Sabasówce przebiegają w tempie umiarkowanym. Jest to drygliwe dreptanie na całych stopach[3].

 

Zdjęcia: archiwum MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu, autor: Piotr Droździk.



[1] A. Haszczak, Folklor taneczny ziemi rzeszowskiej, COK, Warszawa 1989, s. 300.

[2] A. Haszczak, Folklor taneczny ziemi rzeszowskiej, COK, Warszawa 1989, s. 303.

[3] A. Haszczak, Folklor taneczny ziemi rzeszowskiej, COK, Warszawa 1989, s. 344.

Komentarze
Musisz być zalogowany. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się!
Zdjęcia