„Przedziwna rzecz, te Dróżki…”. Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej

Kalwarie, czyli krajobrazowe sanktuaria pasyjne, zaczęły powstawać w Europie w XV w. Tworzone były na wzór drogi krzyżowej w Jerozolimie. Ponieważ to główne miasto Izraela było opanowane przez Turków, dostęp do miejsc świętych był ograniczony. Powstałe kalwarie-kopie Drogi Bolesnej z kaplicami, pozwalały wiernym na odprawianie nabożeństw i godne uczestniczenie w obchodach Męki Pańskiej.

I tak w roku 1600 Mikołaj Zebrzydowski ufundował Kalwarię Zebrzydowską, którą najwięcej wiernych nawiedza podczas obchodów Wielkiego Tygodnia z Chwalebnym Misterium Pańskim oraz Pogrzebu i Triumfu Matki Bożej w sierpniu.

Stoki Góry Lanckorońskiej i góry Żar. Wśród drzew i bujnej zieleni zadziwiające widowisko. Przestrzeń kalwarii jest rzeczywiście sceną, na której rozgrywają się wielkie wydarzenia. Scenerią misteriów jest barokowa bazylika pw. Matki Bożej Anielskiej, klasztor Bernardynów oraz zespół kościołów i kaplic w stylu barokowym i manierystycznym rozsiany na przestrzeni 6 km.

Cały zespół stanowi unikalną wartość kulturową, przyrodniczą i kultową, i jako jedyna kalwaria na świecie – a w samej Europie jest ich ponad tysiąc – został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, co miało miejsce w roku 1999. Kalwaria Zebrzydowska jest wyjątkowym zabytkiem, w którym elementy przyrodnicze i sztucznie stworzone przez człowieka, tworzą idealnie harmonijną całość. W sposób niezwykły przeplata się tu dziedzictwo materialne z dziedzictwem duchowym, gdyż Kalwaria Zebrzydowska to nie tylko wspaniałe założenie architektoniczne, ale przede wszystkim miejsce modlitwy, skupienia, przeżywania najświętszych prawd chrześcijaństwa.

Najbardziej urzekająca jest Bazylika Matki Bożej Anielskiej, a w niej liczne skarby malarskie i rzeźbiarskie, bogato zdobione i złocone ołtarze, organy oraz wspaniała polichromia Włodzimierza Tetmajera. W Kaplicy Matki Boskiej Kalwaryjskiej jest przepiękny, słynący łaskami obraz z I poł. XVII w, zwany obrazem Matki Boskiej Płaczącej, gdyż – podobno – w roku 1641 widziano jak z oczu Maryi płynęły krwawe łzy.

Tym najciekawszym założeniem krajobrazowo-architektonicznym w Europie opiekuje się Zakon Braci Mniejszych, w Polsce popularnie zwanych bernardynami, których założycielem był św. Franciszek z Asyżu.

Kalwaria Zebrzydowska leży 35 km na południowy zachód od Krakowa i 14 km na wschód od Wadowic.