BARCICE (Barcice Dolne)

W Barcicach niewielka kolonia niemiecka powstała w ostatniej dekadzie XVIII w. Część wsi, gdzie osiedlili się przybysze, nazwano Barcicami Niemieckimi (lub Bartschitz). Na Sądecczyznę koloniści przybywali ze Szwabii, Badenii, Palatynatu, Hesji i Nassau, rzadziej z Nadrenii oraz okolic Frankfurtu nad Menem. Osady zakładali głównie na ziemiach wcześniej należących do klarysek starosądeckich. W okresie 1783-1789 utworzyli oni 27 kolonii – wszystkie w obrębie polskich miejscowości. Łącznie osiedliło się tam 235 rodzin – około tysiąca osób.

Jedna z pierwszych kolonii powstała w Chełmcu – w 1783 r. we wsi osiadło 17 rodzin pochodzących z Nassau. Swoją osadę nazywali Helmitz (Kelmitz) albo Hundsdorf, Polacy określali ją jako Chełmiec Niemiecki. Nazwy nowych kolonii najczęściej były tłumaczeniem polskich nazw miejscowości, często do polskiej nazwy dodawano przedrostek Deutsch.

Kolejne kolonie, liczące po kilkanaście rodzin (maksymalnie do 20) założono w Podrzeczu (Unterbach albo Podritz), Łącku (Wiesendorf), Gołkowicach Dolnych (Deutsch Golkowice), Stadle i Strzeszycach (Wachen-dorf). W wielu sądeckich wsiach powstały mniejsze osady (4 do 7 rodzin). Jedną z nich były Żbikowice. Mieszkańców kolonii, przybyłych tam z Saksonii, okoliczna ludność nazwała „Szwabami”. Z czasem przezwisko przylgnęło do wszystkich niemieckojęzycznych osadników. Inne niewielkie kolonie założono m.in. w Biegonicach (niem. Laufendorf lub Lantendorf), Naszacowicach, Gaboniu (w części nazywanej Gaboniem Niemieckim – Deutsch Gaben), Świerkli (Tannendorf albo Langendorf), Kadczy (Kadschau), Dąbrówce (Deutsch-Dąbrówka), Świniarsku (w część wsi nazywanej Małą Wsią – Hutweide), Juraszowej, Moszczenicy Niżnej (na tzw. Morawinie – Morau), Olszance (Ollschau) i Zagorzynie.