Eksploracja jaskiń - Tatrzański Park Narodowy – Tatry Zachodnie: Dolina Małej Łąki

Jako trudno dostępne miejsca pozostają tajemnicą dla większości ludzi. Budzą ciekawość i fascynacje. Ich uroki są bodźcem, które stymulują grotołazów do ich odkrywania.

Eksploracja jaskiń, również zwana speleologią, zyskała miano ekstremalnej dyscypliny za sprawą ryzyka, jakie za sobą niesie. W legendach o zbójnikach ukrywających się w jaskiniach przedstawiano je jako suche, ciepłe i obszerne schronienie. W rzeczywistości to wilgotne, chłodne, śliskie i ciemne pomieszczenia. Bywają wąskie, niskie i ostre w dotyku. Hipotermia, wycieńczenie fizyczne, zawalenia czy zatopienie to tylko nieliczne z niebezpieczeństw, jakie w nich czyhają. Podziemna woda deszczowa może pojawić się bardzo szybko. Skomplikowana sieć jaskiń może stać się pułapką nawet dla najbardziej doświadczonych eksploratorów. Ratowanie ludzi z takich sytuacji jest trudne, czasochłonne, a poza tym wymagające specjalnych umiejętności i sprzętu.

Chodzenie po jaskiniach wymaga doskonałej kondycji fizycznej. To duże wyzwanie wiążące się z dość wyczerpującym wysiłkiem, wspinaniem się lub czołganiem w trudnych warunkach. Obecnie eksploratorzy jaskiń mają do dyspozycji specjalny sprzęt, jak kaski z przytwierdzonymi latarkami, liny, osprzęt. Stosuję się również ochronne ubranie oraz obuwie. Dzięki nim minimalizuje się ryzyko kontuzji, bowiem chronią przed otarciami, upadkami, spadającymi fragmentami.

Podziemny świat Tatr oferuje grotołazom jaskinie poziome i pionowe, o różnych stopniach trudności i rozbudowanych systemach. Właśnie tam znajduje się najwięcej udostępnianych jaskiń. W tym rejonie znajduje się również największa i najgłębsza jaskinia w Polsce – Wielka Jaskinia Śnieżna na masywie Czerwonych Wierchów w Tatrach Zachodnich, w której przebadano 24 km korytarzy, schodząc na głębokość ponad 800 m. Marmurowa, Czarna, Śnieżna, Ptasia, Wielka Litworowa, Pod Wantą, Nad Dachem, Pomarańczarnia to tylko niektóre z kilkuset jaskiń ulokowanych w Tatrach. Niestety tylko nieliczne z nich udostępnione są taternikom zrzeszonym w Polskim Związku Alpinizmu i posiadającym odpowiednie uprawnienia.

Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego taternictwo jaskiniowe można uprawiać w wyznaczonych i udostępnionych jaskiniach lub ciągach jaskiniowych. Takich miejsc jest ponad 25, a większość z nich znajduje się w Dolinie Kościeliskiej, Dolinie Małej Łąki lub Dolinie Bystrej. Wiele z jaskiń udostępniana jest do zwiedzania przez cały roku. Wśród nich wymienić można jaskinie takie jak: Czarna, Dudnica, Goryczkowa, Kalacka, Kasprowa Niżna, Miętusia, Miętusia Wyżnia, Pod Wantą, Przy Przechodzie, Śpiących Rycerzy, Śpiących Rycerzy Wyżnia, Wodna pod Pisaną, Zimna oraz w systemie jaskini Wielkiej Śnieżnej otwory: Wielka Litworowa, Śnieżna, Jasny Aven, Nad Kotlinami. Pozostałe jaskinie udostępnione są już tylko w wybranych miesiącach, przeważnie od połowy czerwca do końca listopada. Należą do nich jaskinia Barania, Koprowa Studnia, Pomarańczarnia oraz Tunel Małołącki (dolny otwór). Pozostałe jaskinie jak: Kasprowa Średnia, Kasprowa Wyżnia, Marmurowa, Małołącka, Pod Dachem, Studnia za Murem oraz otwory w systemie Jaskini Ptasiej: Lodowa Litworowa, Ptasia Studnia oraz Nad Dachem udostępnione są do eksploracji od połowy czerwca do końca listopada oraz od stycznia do marca każdego roku. Lista jaskiń oraz przedziały czasowe, w których można je odwiedzać znajduje się na stronie Tatrzańskiego Parku Narodowego[1].

W celu eksploracji jaskiń konieczne jest ukończenie kursu speleologicznego i uzyskanie karty taternika jaskiniowego, wymaganej nie tylko na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, ale we wszystkich jaskiniach Polski. Aby uzyskać kartę taternika należy odbyć kurs taternictwa jaskiniowego oraz zdać egzamin. W celu otrzymania zezwolenia na wejście do jaskiń na terenie TPN należy posiadać licencję parku, którą można otrzymać po dostarczeniu zaświadczenia o ukończeniu kursu oraz odbyciu szkolenia przyrodniczego prowadzonego przez pracownika parku. Przed wejściem do jaskini należy natomiast dokonać rejestracji, wypełniając odpowiedni formularz przez Internet lub w wyjątkowych sytuacjach osobiście w punkcie informacji turystycznej[2].

Kto dopiero zaczyna przygodę z jaskiniami, może – pod czujnym okiem doświadczonych eksploratorów – odbyć szkolenia z zakresu podstawowych zasad bezpiecznego poruszania się po jaskiniach, technik poruszania się po linie, a także z elementami asekuracji i wspinania. Osoby nieposiadające uprawnień do eksploracji jaskiń na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego dopuszczone są do ich zwiedzania jedynie w ramach kursu taternictwa jaskiniowego i wyjść szkoleniowych prowadzonych przez uprawnionego instruktora.

Organizatorzy:

Speleoklub Tatrzański, www.speleoklubtatrzanski.pl

Sądecki Klub Taternictwa Jaskiniowego, www.sktj.com.pl

Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Klub Wysokogórski, www.stj.krakow.pl

Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego, www.kktj.pl

Eksploracja jaskiń - Tatrzański Park Narodowy – Tatry Zachodnie: Dolina Małej Łąki – punktem wypadowym jest Zakopane lub Kościelisko. Stamtąd możemy wyruszyć w celu eksploracji jaskiń: Koprowa Studnia, Małołącka, Pomarańczarnia, Przy Przechodzie i Systemu Wielka Śnieżna (z wyłączeniem Jaskini Wilczej do połączenia ze Śnieżną): otwór Wielka Litworowa, otwór Śnieżna, otwór Jasny Aven, otwór Nad Kotlinami, Śpiących Rycerzy, Śpiących Rycerzy Wyżnia, Tunel Małołącki (dolny otwór).

[1] www.tpn.pl

[2] www.tpn.pl