Dwór w Wysokiej

Wysoka powstała prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI wieku jako efekt prowadzonej przez ród Jordanów z Zakliczyna kolonizacji tych terenów. Członkowie tego rodu, bądź ich następcy – Zebrzydowscy, zbudowali dwór w XVI wieku. Posiadłość jest położona w obronnym miejscu przy ważnym trakcie handlowym zwanym Drogą Polską, wiodącym z Krakowa przez Myślenice, Pcim, Łętownię, Jordanów i Wysoką do Spytkowic, a dalej przez Przełęcz Spytkowicką na Węgry.

Pod koniec XVI wieku ówcześni właściciele – Larischowie, przebudowali renesansową, obronną budowlę na szlachecką rezydencję mieszkalną. W latach 1848-1910 dwór nie był zamieszkały i okresowo zamieniono go na spichlerz. Wyremontowany został przez Żeleńskich w latach 1910-1912. We wrześniu 1939 roku, podczas bohaterskiej obrony wsi (pozostałością po niej jest wojenny cmentarz), dwór został zbombardowany w wyniku czego spłonął. W 1942 roku odbudowano go. Po wojnie podzielił los większości polskich dworów, gdyż przeszedł na własność państwa. Do 1966 roku mieściła się tu szkoła podstawowa, później nieużytkowany budynek popadł w ruinę. Odrestaurowany został w 1988 roku, kiedy przejęli go obecni właściciele i mieszkańcy – Anna i Antoni Pilchowie.

Dwór jest murowany z łamanego kamienia i cegły, piętrowy, o narożnikach wzmocnionych szkarpami, tynkowany, z wysokim czterospadowym dachem. Wnętrza nakryte są drewnianymi stropami belkowymi, w salonie zrekonstruowano kominek. Na parterze układ wnętrz jest jednotraktowy, natomiast na wyższych kondygnacjach wprowadzono wtórne podziały. Głębokie, podzielone filarami piwnice, nakrywają sklepienia kolebkowe z lunetami. Na parterze obszerna sień wiedzie do salonu (po lewej stronie) i do kuchni (po prawej). Sień i salon nakrywają sklepienia kolebkowe z lunetami, a kuchnię – drewniany strop. Z sieni na piętro prowadzą szerokie, drewniane schody. Pomieszczenia piętra nakryte są, podobnie jak kuchnia, stropami drewnianymi. Otwory wejściowe na parterze zdobią proste, wczesnobarokowe kamienne obramienia. Zachowały się równiez kamieniarskie detale architektoniczne.

Obok dworu można zobaczyć resztki dwóch dawnych założeń zieleni: tarasowego ogrodu geometrycznego i parku krajobrazowego.