Gorlice – Kraina Ropą i ropą płynąca

W czasach, kiedy w Teksasie, Kuwejcie czy Arabii Saudyjskiej nie słyszano jeszcze o wydobyciu ropy naftowej, w Gorlicach pełną parą pracowała już kopalnia pozyskująca olej skalny, jak często nazywano ropę. O tym, jak istotną rolę odgrywał ten surowiec w okolicach Gorlic, mogą świadczyć różnorodne nazwy związane z ropą. I tak główną rzeką Ziemi Gorlickiej jest Ropa, mniejsza rzeka to Ropka, nie brakuje miejscowości Ropa, Ropica czy Ropki. Teren powiatu Gorlickiego to prawdziwa kolebka przemysłu naftowego w Polsce i na świecie.

Trudno powiedzieć kiedy w Gorlicach odkryto ropę naftową. Ze względu na występowanie na tych terenach bogatych płytko pokładowych złóż tej kopaliny, pojawiała się ona sama na powierzchni ziemi. Zbierano ją wiechciami z gałęzi lub końskiego włosia. Za czasów króla Władysława Łokietka ropy używano do lamp sygnalizacyjnych na trakcie węgierskim, konserwowano nią drewno, używano jej, jako smaru do wozów, uszczelniaczy do łodzi, konserwowano nią narzędzia żelazne, zmiękczano skóry, używano jej także jako leku - zwalczano nią wrzody, liszaje, choroby gardła, choroby owiec i bydła.

Bogate złoża ropy to kanwa wielu historii związanych z tymi okolicami. Wg jednej z nich w 1530 r. bankier królewski - Seweryn Boner, prowadził intensywne poszukiwania złota w okolicy wsi Ropa. Podczas prac wydobywczych natknął się na tak duże złoże ropy, że zalało ono jego kopalnię. Od tego czasu przylgnęło do niego nieco szydercze powiedzenie "Ten, co złota szukał, ropą się opłukał".

Kolejne wieki przyniosły wzrost zainteresowania ropą, a co za tym idzie, postanowiono ją pozyskiwać już nie tylko z powierzchni ziemi, ale także kopiąc zbiorniki i budując prymitywne kopalnie. Największa „gorączka naftowa” miała miejsce w XIX wieku. Wtedy to do Gorlic przybył aptekarz Ignacy Łukasiewicz, który jako pierwszy na świecie przedestylował ropę i zbudował pierwszy model lampy naftowej. W 1854 r. w dzielnicy Gorlic – Zawodzie stanęła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa. Ogółem wydobyto z tzw. Fałdu Gorlickiego ok. 1, 7 mln ton ropy naftowej i znaczne ilości gazu ziemnego.

Historię górnictwa naftowego można poznać zwiedzając Muzeum Gorlickiego Kopalnictwa Naftowego - zlokalizowane w Gorlicach, na terenach dawnej kopalni ropy naftowej "Magdalena". Na terenie obiektu znajduje się wiele urządzeń ponaftowych już nieczynnych, a także kilka pracujących do dzisiaj. Można tu poznać nie tylko historię tego miejsca, ale i metody prowadzenia prac wydobywczych oraz narzędzia używane do pozyskiwania ropy.