Alexander Duchnovič

Alexander Duchnovič urodził się we wsi Topoľa (okręg Humenné) w 1803 r. Po ukończeniu studiów filozoficznych w Koszycach i teologii w Użhorodzie został zatrudniony w kurii biskupiej w Preszowie, później był też greckokatolickim księdzem i wychowawcą.

Osobowość wszystkich Rusinów

Duchnovič uchodzi za najważniejszą postać rusińskich dążeń narodowowyzwoleńczych i jednego z głównych twórców koncepcji samodzielnego rusińskiego narodu we wschodniej Słowacji, Ukrainie Zakarpackiej oraz Królestwie Galicji i Lodomerii. W 1848 r. wspierał poprzez swoje członkostwo grupę A. Dobrianskiego z siedzibą w Preszowie, która stworzyła pierwszy program narodowy Rusinów na Węgrzech. Na początku lat 50. XIX w. stolica Szarysza stała się głównym ośrodkiem życia narodowego Rusinów.

Rozwój inteligencji słowackiej

Alexander Duchnovič poświęcił się działalności pedagogicznej – napisał wiele podręczników dla uczniów i nauczycieli, zakładał szkoły ludowe i otworzył pierwszy internat na wschodzie kraju dla dzieci z biednych rodzin. Naukę zdolnych uczniów z biedniejszych rodzin w szkołach średnich i wyższych wspierał za pośrednictwem Stowarzyszenia św. Jana Chrzciciela, które założył wraz z grupą swoich zwolenników w 1862 r.

Do rozwoju inteligencji przyczyniła się również zorganizowana przez Duchnoviča wypożyczalnia książek i trzy roczniki almanachu „Pozdravlenje Uhorskich Rusinov”. Pozostawił on także po sobie poezje i dramaty.

Alexander Duchnovič zmarł w Preszowie w 1865 r. Działalność tej niezwykłej postaci przypomina pomnik usytuowany na preszowskim placu jego imienia.