Tradycje uprawy winorośli w Polsce

Winorośl w Polsce uprawiano już w starożytności, co potwierdzają wykopaliska w okolicach Wawelu, szacowane przez archeologów na IX w. n.e. Do Polski uprawa winorośli dotarła z chrześcijaństwem, a za prekursorów winiarstwa uważa się benedyktynów i cystersów. W gospodarstwach przyklasztornych uprawiali oni winorośl głównie na potrzeby liturgiczne. Do Małopolski winorośl dotarła z państwa wielkomorawskiego. W południowej Polsce jednym z najważniejszych ośrodków winiarstwa było opactwo tynieckie. W późniejszym czasie winnice powstawały także przy szpitalach, gdyż wino było uważane za lekarstwo w leczeniu wielu chorób. Szczyt rozwoju winiarstwa na ziemiach polskich przypada na XIV-XV w., kiedy to wino stało się ważnym artykułem handlowym, a uprawą winorośli zajmowali się także mieszczanie. Zwiększyła się powierzchnia upraw, wzrosła konsumpcja wina, które było spożywane na równi z piwem i miodem.

W XVI w. nastąpił regres w produkcji wina spowodowany importem tanich win z południa Europy oraz mroźnymi zimami i chłodnymi latami. Zawirowania historyczne, pożogi wojenne doprowadziły w XVII w. do upadku polskich winnic, a o tradycji winiarstwa w Polsce z tego okresu przypominają tylko nazwy miejscowości: Winnica, Winiary, Winna Góra, Moszczenica oraz winne grona w herbach. W ostatnich latach obserwujemy w Polsce – szczególnie na Podkrapaciu i Małopolsce – odradzanie się kultury winnej. Jest to związane

m.in. z dużą ilością nasłonecznionych stoków nadających się pod uprawę winorośli, dobrymi warunkami klimatycznymi i glebowymi, zainteresowaniem kulturą winiarską, poszukiwaniem w rolnictwie nowych źródeł dochodu, poznaniem uprawy winorośli i wina dzięki wyjazdom zagranicznym oraz szkoleniom, dostępnością różnych odmian winorośli, wzrostem wiedzy konsumentów o zdrowotnych walorach wina oraz zmianą kultury picia napojów alkoholowych. Nie pijemy wina po to, aby poczuć efekt alkoholu, lecz pijemy po to, aby cieszyć się jego smakiem, wyglądem i jego zapachem. To trunek, który łączy ludzi, wywołuje uśmiech na twarzy i ma korzystny wpływ na nasze zdrowie.