Oblicza świętych dźwięków: śpiew aniołów – muzyka sfer – pieśni sakralne

Kto po raz pierwszy opisał muzykę nieba? Biblijny prorok Dawid, grecki mędrzec Pitagoras, czy może anonimowi autorzy irlandzkich baśni? czytaj więcej

Kto po raz pierwszy opisał muzykę nieba? Biblijny prorok Dawid, grecki mędrzec Pitagoras, czy może anonimowi autorzy irlandzkich baśni? Od niepamiętnych czasów źródeł muzyki szukano w porządkach boskich. Stamtąd czerpano natchnienie, komponując sakralne hymny. Genezy muzyki naukowcy dopatrują się w śpiewie ptaków i oceanicznych olbrzymów – waleni, pieśniach godowych i w rytmizacji pracy. Dawniej jednak wierzono, że muzyka wypełnia inny wymiar – niebo.

Baśnie i mity z różnych stron świata pełne są wzmianek o cudownych dźwiękach słyszanych w niezwykłych okolicznościach. W starożytnej Grecji uczniowie Pitagorasa przekazywali naukę swego mistrza o harmonii przenikającej kosmos – muzyce sfer niebieskich.

Średniowiecze przejęło tę ideę dzięki Boecjuszowi, wzbogacając ją jeszcze o inny wymiar – mistyczny. Wierzono bowiem, że Bóg przemawia do ludzi za pośrednictwem aniołów. Aniołowie zaś to bezcielesne byty wypełniające niebo ponad wymiarem widzialnym, poza sferą gwiazd. Przez całą wieczność tańczą i śpiewają, wirując wokół centralnego punktu, jakim jest Bóg.

I tak, w hierarchii muzyki, najwyżej postawione były śpiewy chórów anielskich, którym w kosmosie odpowiadała muzyka planetarnych sfer, a na ziemi pełne ducha hymny. Te ostatnie miały odzwierciedlać boski porządek.

Pierwszym kompozytorem owych hymnów miał być Dawid – pasterz, prorok i król, a przy tym utalentowany muzyk i poeta, autor Księgi psalmów. To on napisał słowa: Pan, moja moc i pieśń. Dlatego też uznano go za patrona muzyki sakralnej.

Malarze i rzeźbiarze, począwszy od XIII w., z upodobaniem kreślili wizerunki aniołów trącających struny harfy i cytry, dmących w trąby i flety. Niektórzy odtwarzali całe orkiestry. Prócz aniołów malowano również Dawida, zazwyczaj z harfą lub lirą, a na balustradach chórów organowych pojawiała się często patronka muzyki kościelnej, św. Cecylia. Największych mistrzów: Fra Angelico, Rafaela, El Greco naśladowali wszyscy i tak motywy rozprzestrzeniały się po całej Europie, trafiając także na ściany i sklepienia podtatrzańskich kościołów.

Komentarze
Musisz być zalogowany. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się!