U krynickich źródeł

Krynica - miasto położone w Beskidzie Sądeckim, w dolinie potoku Kryniczanka , otaczają wzniesienia Góry Parkowej, Krzyżowej i Jasiennika. Została założona jako wieś Krzenycze w 1547 r. i aż do pierwszego rozbioru Polski wchodziła w skład tzw. Kresu Muszyńskiego należącego do biskupów krakowskich. Prawa miejskie uzyskała w 1911 r. już jako znane uzdrowisko. Jego początki sięgają schyłku XVIII w., kiedy to w 1793 r. austriacki urzędnik Franciszek Stix von Saunbergen nabył ziemię wraz ze źródłem wody mineralnej w celu założenia tutaj uzdrowiska. Wkrótce powstały pierwsze domy zdrojowe.

Dynamiczny rozwój uzdrowiska nastąpił po 1856 r. dzięki staraniom profesora Józefa Dietla (1804-1878). Pod koniec XIX w. rocznie odwiedzało Krynicę ok. 6000 kuracjuszy, zamieszkujących w nieprzerwanie powstających pensjonatach i kwaterach prywatnych. O dalszym rozwoju kurortu zadecydowało odkrycie na początku XX w. przez profesora Rudolfa Zubera (1858 -1920) najsilniejszej wody leczniczej w Europie.

Uzdrowiskowa i miejska zabudowa to pijalnie wód mineralnych, sanatoria, pensjonaty i wille. Większość z nich powstała w XIX w. oraz w okresie międzywojennym.

Najstarszym budynkiem uzdrowiska jest pijalnia "Słotwinka" zbudowana w 1806 r., przeniesiona w połowie XIX w. na obecne miejsce w Parku Słotwińskim. Zabytkową zabudowę uzdrowiska reprezentują również tzw. Stare Łazienki Mineralne z lat 1863-1866, Łazienki Borowinowe z 1881 r. i Stary Dom Zdrojowy, zbudowany w 1889 r. w stylu neorenesansowym. Godne uwagi są także tzw. Nowe Łazienki Mineralne, zbudowane w latach 1923–1926.

Z kolei do najciekawszych obiektów zabudowy willowej należą, usytuowane w reprezentacyjnej części miasta i przy Bulwarach Dietla:

„Romanówka z 1850 r. - dziś muzeum Nikifora Krynickiego - Epifaniusza Drowniaka (1895-1968), malarza prymitywisty o światowej sławie;"Biała Róża" z 1856 r.;"Biały Orzeł" z 1857 r.;"Kosynier", "Świteź", "Wisła" i "Węgierska Korona" z 1880 r.;„Małopolanka" z 1898 r.;„Witoldówka" - willa wzniesiona w stylu szwajcarskim w 1888 r.;"Lwigród" - renesansowa-klasycystyczna willa z 1928 r.; "Patria" – willa zbudowana w 1934 r. w stylu modernistycznym, należąca niegdyś do słynnego tenora Jana Kiepury (1902 -1966).